Tham dự phiên họp còn có đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Trưởng đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội một số địa phương, đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiêp, Ủy ban giám sát tài chính quốc gia cùng các Phó Chủ nhiệm và Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.

Thường trực Ủy ban Kinh tế họp mở rộng

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về nội dung hình thức của Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019, kết quả những tháng đầu năm 2020 tại Kỳ họp này có những điểm khác biệt so với thông lệ các Kỳ họp trước. Theo đó, nội dung báo cáo bổ sung kết quả của năm 2019 chủ yếu tập trung vào những vấn đề mới, vấn đề khác so với kết quả đã báo tại Kỳ họp thứ 8. Năm 2020 có đặc thù là tình hình dịch bệnh Covid-19 nên việc đánh giá tình hình kinh tế - xã hội gắn với diễn biến, ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh.

Gợi ý nội dung thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị các đại biểu trao đổi về kết quả 2019 bên cạnh những kết quả tích cực cần xem xét một số vấn đề yếu kém nội tại, nhiều vấn đề lớn đặt ra như chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, tái cơ cấu các ngành, lĩnh vực hay giải ngân vốn đầu tư công, triển khai các công trình trọng điểm quốc gia, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp.

Đối với tình hình năm 2020, với sự điều hành quyết liệt, nhất quán của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị góp phần đạt được những kết quả tích cực trong phòng, chống dịch được thế giới ghi nhận, nhờ đó góp phần vào tăng trưởng và ổn định. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị có thêm đánh giá những khó khăn thách thức trong phòng chống dịch, những điểm tích cực và các vấn đề cần quan tâm trong triển khai các biện pháp phòng chống dịch, kịch bản trong thời gian tới; tác động của Covid đối với kinh tế - xã hội, các biện pháp cách ly ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, đầu tư nước ngoài, xuất nhập khẩu… Vấn đề thu chi ngân sách, khi mà doanh nghiệp hoạt động cầm chừng, giá dầu giảm mạnh, chi nhiều để hỗ trợ doanh nghiệp, an sinh xã hội…đòi hỏi phải báo cáo Quốc hội để điều chỉnh chi ngân sách, xem xét điều chỉnh mức bội chi, vay nợ; cũng như kiểm soát lạm phát. Ngoài ra các tác động xã hội cũng là vấn đề cần quan tâm đánh giá, cho ý kiến.

Báo cáo tóm tắt đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019 và tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, năm 2019, bối cảnh khu vực và quốc tế diễn biến phức tạp, có nhiều yếu tố không thuận; trong nước, những khó khăn, hạn chế nội tại của nền kinh tế cùng với thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, nhất là dịch tả lợn Châu Phi, đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019 đã đạt được những thành tựu quan trọng, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực; là năm thứ 2 liên tiếp hoàn thành toàn bộ 12/12 chỉ tiêu chủ yếu Quốc hội giao và tốc độ tăng trưởng GDP đạt trên 7%, tạo sự phấn khởi, củng cố niềm tin của nhân dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong toàn xã hội. Bên cạnh đó, nền kinh tế vẫn còn những hạn chế, yếu kém đã được nhận diện, chỉ ra tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV.

So với số đã báo cáo, kết quả thực hiện 12 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2019 có 7 chỉ tiêu vượt và 5 chỉ tiêu đạt mục tiêu kế hoạch, tăng thêm 2 chỉ tiêu vượt kế hoạch, gồm: (i) tốc độ tăng GDP đạt 7,02% (số đã báo cáo là khoảng 6,8%) và (ii) tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 8,4% (số đã báo cáo là khoảng 7,9%). Ngoài ra, có 04 chỉ tiêu đạt kết quả tích cực hơn, gồm: (i) tỷ lệ xuất siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 4,21% (số đã báo cáo là 0 4 . (ii) tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt 33,9% GDP (số đã báo cáo là 33,8%); (iii) tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị là 2,93% (số đã báo cáo là 3,12%); (iv) tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 90% (số đã báo cáo là 89%).

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương báo cáo tại phiên họp

Về tình hình 04 tháng đầu năm 2020, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nêu rõ, tác động của dịch Covid-19 cộng hưởng với đà suy giảm từ năm 2019 đã ảnh hưởng toàn diện đến tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội của các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, tăng trưởng GDP quý I năm 2020 chỉ đạt 3,82% là mức tăng thấp nhất 10 năm qua, nhưng so với các nước trong khu vực và trên thế giới đây là mức tăng trưởng khá. Kinh tế vĩ mô 4 tháng đầu năm giữ ổn định; lạm phát được kiểm soát; xuất khẩu đạt 82,94 tỷ USD, tăng 4,7%, trong đó khu vực trong nước tăng 12,1%, có 15 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD; xuất siêu khoảng 3 tỷ USD. Thương mại điện tử được đẩy mạnh, cung cầu hàng hóa được bảo đảm. Các lĩnh vực an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe nhân dân được đặc biệt quan tâm, triển khai mạnh mẽ tứng dụng công nghệ thông tin.

Cùng với đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến thu ngân sách nhà nước bộ lộ rõ nét hơn, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước 4 tháng đầu năm bằng 32,5% dự toán năm, giảm 5,9% so với cùng kỳ năm 2019. Chi ngân sách nhà nước được bảo đảm, tăng chi cho các hoạt động y tế, bảo đảm vệ sinh môi trường và các hoạt động hỗ trợ kiểm soát, phòng, chống dịch Covid-19, tổng chi cân đối ngân sách nhà nước 4 tháng đầu năm bằng 27% dự toán năm, tăng 9,8%.

Về những giải pháp cho những tháng cuối năm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, Cùng với việc phòng, chống dịch, cần huy động tối đa các nguồn lực nhằm thực hiện các giải pháp cụ thể để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch. Tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, tận dụng từ việc điều chỉnh, xắp xếp lại cục diện kinh tế, thương mại toàn cầu do dịch gây ra.

Về trung và dài hạn, cần đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, sắp xếp, tổ chức lại và phục hồi, đẩy mạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh, bù đắp, giảm thiểu các thiệt hại, hướng tới xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ, phát triển bền vững hơn, có sức chống chịu và khả năng thích ứng với các biến động.

Cần có kịch bản điều hành gắn với dự báo tình hình

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đều đánh giá cao kết quả trong phòng, chống dịch bệnh Covid -19 nhờ có đường lối chỉ đạo rõ ràng, giải pháp cụ thể, hành động quyết liệt, Nhân dân đồng tình và trên cơ sở sở kết quả phòng chống dịch bệnh đã đến lúc nghĩ đến phục hồi kinh tế. Cơ bản đồng tình với nhiều nội dung đánh giá của Chính phủ về tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ghi nhận kết quả số liệu thống kê, song các đại biểu cũng cho rằng Chính phủ cần bổ sung thêm phân tích, đánh giá, nhất là các giải pháp trong thời gian tới cần cụ thể hơn.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Tiến Sinh phát biểu tại phiên họp

Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Tiến Sinh, hiện nay trước tình hình dịch Covid- 19 trên toàn thế giới, các nước đều dự báo suy giảm kinh tế thì ở Việt Nam cũng cần cân nhắc điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Vấn đề đặt ra là giảm bao nhiêu cần phải có dự báo, đánh giá, định lượng cụ thể không chỉ trong năm 2020 mà cho cả nhiệm kì, làm nền tảng cho giai đoạn sau. Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Tiến Sinh đề nghị Chính phủ xây dựng kịch bản tương ứng với dự báo thời gian dập dịch ở Việt Nam và trên thế giới, kéo theo đó là điều chỉnh chỉ tiêu kinh tế - xã hội được quy định trong Nghị quyết số 85 và 86 của Quốc hội cũng như ảnh hưởng đến các vấn đề xã hội, chất lượng đào tạo, việc làm…

Cùng quan điểm, chuyên gia kinh tế TS.Cấn Văn Lực cũng cho rằng báo cáo của Chính phủ cần bổ sung thêm nhận diện cơ hội thách thức từ nay đến cuối năm. Theo TS Cấn Văn Lực, có các thách thức mới như thay đổi thói quen tiêu dùng, xu hướng đầu tư, liệu covid có dẫn đến khủng hoảng tài chính toàn cầu hay không. Bên cạnh đó cũng có cơ hội mới về kinh tế số và dịch huyển dòng vốn đầu tư, xuất khẩu trang thiết bị y tế và hàng hóa dịch vụ thiết yếu. Do đó, cần có kịch bản trình Quốc hội thông qua trên cơ sở đó Chính phủ chủ động điều hành. Trong đó cần tập trung ở 3 nhóm giải pháp: triển khai gói hỗ trợ hiệu quả  thực tế đối tượng tiêu chí chưa rõ ràng, hai là làm gì để bù đắp và khai thác động lực tăng trưởng mới kinh doanh trực tuyến, kinh tế số,  kinh tế tư nhân; ba là làm gi để gia cố vững chắc cho tương lai, tăng sức chống trọi của kinh tế với biến cosos bên ngoài; bài toán cho đồng bằng sông cửu long cần giải pháp dài hơi. Kiến nghị đề xuất cho CP như điều chỉnh chỉ tiêu kinh tế xã hội trên cơ sở kịch bản điều hành, tiêu chí trần nợ công nước ngoài phải điều chỉnh, thâm hụt ngân sách…cp đề xuất qh cho dư địa điều chỉnh khó có thể ấn định con số cụ thể, hay iamr thuế cũng cần rõ hơn.

Làm rõ vấn đề các đại biểu quan tâm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho hay trước diễn biến nhanh phức tạp của dịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trình Chính phủ cập nhật kịch bản theo Quý. Hiện nay Bộ cũng đã xây dựng và trình cấp có thẩm quyền báo cáo về kịch bản hậu Covid phục hồi kinh tế, định hướng phát triển kinh tế trong bối cảnh còn Covid, lưu ý các chính sách kinh tế lồng ghép yếu tố phòng chống covid và ngược lại phòng, chống covid có tính đến kinh tế.

Kết luận phiên họp, ghi nhận ý kiến các đại biểu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, qua các ý kiến phát biểu cho thấy báo cáo của Chính phủ trình có những đổi mới về kết cấu, dành nhiều nội dung cho kết quả thực hiện những tháng đầu năm 2020, đồng thời lưu ý đến số liệu, tổng hợp nhiều hơn các nội dung báo cáo của các bộ, ngành và mong muốn các giải pháp cụ thể rõ ràng hơn. Về đánh giá tình hình năm 2019, các đại biểu bày tỏ ấn tượng với kết quả phát triển kinh tế đồng thời rõ thêm động lực của tăng trưởng, việc khai thác thị trường ở các nước tham gia CPTPP.  Các đại biểu cũng thống nhất nhấn định trong năm 2020 còn nhiều thách thức khó khăn, nhưng những tháng đầu năm đạt được những kết quả tích cực, ghi nhận nỗ lực của Chính phủ, các bộ ngành và đề nghị Quốc hội có biểu dương nhất là những lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh kết luận nội dung phiên họp

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh khẳng định, có được những kết quả tích cực như thời gian qua, bên cạnh sự điều hành quyết liệt của Chính phủ còn là sự vào cuộc, đồng hành của Quốc hội, và trong Kỳ họp tới, Quốc hội sẽ tập trung đưa ra giải pháp để cùng đưa đất nước phát triển đi qua Covid và báo cáo thẩm tra tới đây của Ủy ban Kinh tế cũng thể hiện tinh thần này trước Quốc hội./.

Theo: Bảo Yến - Trọng Quỳnh (Cổng thông tin điện tử Quốc hội)

Link: http://quochoi.vn/uybankinhte/giamsat/Pages/giam-sat.aspx?ItemID=628